Nanoölçekli ‘’Matruşka Bebek’’ Yapısı İki İlacın Farklı Zamanlarda Salınmasını Sağlayabilir

Imperial College London araştırmacıları, matruşka bebeklere benzeyen, iç içe bölmelere sahip lipozomlar oluşan bir teknoloji geliştirdiler. Yeni teknoloji, iki ilacı aynı anda veya farklı zamanlarda ileterek ilaç dağıtımı üzerinde çok daha fazla kontrol sağlıyor. 

Bilim insanlarının 'konsantrozomlar' adını verdiği teknoloji, yaklaşık 200 nanometre çapına sahip dış ve iç olmak üzere iki katmanlı lipit zarlardan oluşuyor.  Bölümlere ayrılmış nanopartiküller, gelişmiş özellikler sergileyecek şekilde ayarlanabiliyor.

Araştırmacılar deneylerinde, bir katmanın sıcaklığa duyarlı, diğerini ise sıcağa duyarlı olmayan şekilde geliştirerek iç ve dış konsantrisom zarlarının farklı ilaç yüklerini tutabileceğini ve her birini farklı aşamalarda serbest bırakabileceğini gösterdiler. Konsantrisomu düşük bir sıcaklığa maruz bıraktılar, bu dış zarın yükünü serbest bırakmasına neden oldu; yüksek sıcaklığa ardışık maruz bırakma, iç zarın serbest kalmasını sağladı. Daha da etkileyici olanı, araştırmacıların konsantrisomları, yine sıcaklıktaki bir artışla tetiklenen, kendi içlerinde yeni biyokimyasallar sentezleyecek şekilde tasarlama yeteneğiydi. 

Araştırma ekibine göre, İki ilacın aynı anda veya farklı zaman noktalarında verilebilmesi, kombinasyon tedavilerinde veya tek bir hastalığı tedavi etmek için birden fazla ilacın kullanımında devrim yaratma potansiyeline sahip.

İlaç dağıtım teknolojisi şu anda kavram kanıtı aşamasında ve canlı organizmalarda test edilmedi. Bu ümit verici ön bulguların pratik uygulamalara dönüştürülebilmesi için konsantrozomların mimari karmaşıklığının artırılması ve genetik materyal gibi farklı yüklerin kullanımı konusunda gelecekte araştırma yapılması gerekiyor. 

Referans: Pilkington, C.P., Gispert, I., Chui, S.Y. et al. Engineering a nanoscale liposome-in-liposome for in situ biochemical synthesis and multi-stage release. Nat. Chem. (2024).